قلعه فلک الافلاک خرم آباد
قلعه فلک الافلاک واقع بر فراز تپه ای مشرف بر خرم آباد پایتخت لرستان می‌باشد. قلعه فلک الافلاک از آثار تاریخی ایران و جاهای دیدنی لرستان است که هر سال گردشگران و توریستان بسیار زیادی را به خود جذب می‌کند. در دل این قلعه بی نظیر اسرار و داستان هایی نهفته است که در ادامه به آن می‌پردازیم. این قلعه در استان لرستان و در مرکز شهر زیبای خرم آباد واقع در خیابان امام خمینی است.
نام های متعدد فلک الافلاک
فلک الافلاک یکی از بهترین جاذبه های گردشگری لرستان می باشد که از ابتدای ساختش تا به الان، نام های متفاوتی داشته است. نام هایی مانند شاپور خواست (نام اصلی خرم آباد)، قلعه صبر خواست، دزباز و قلعه خرم آباد از نام های قدیمی این دجاذبه گردشگری لرستان است. همچنین قلعه دوازده برج نیز از نام های آن بوده است. اما در اوایل قرن بیستم، فلک الافلاک (به معنای آسمان آسمان ها).نام گرفت.
تاریخچه قلعه فلک الافلاک
در قرن سوم ، ساسانیان پایه های شهری به نام شاپور خواست را بنا نهادند. شاپور اول برای مقاصد حکومتی و نظامی در شهر دژی با نام فلک الافلاک بنا کرد. شاپور خواست بعدها ویران شد و شهر خرم آباد کنونی در حدود قرن سیزدهم بر روی بقایای آن پدیدار شد. اما یادگار شاپور اول به عنوان شاهدی بر ادوار مختلف تاریخی پابرجا ماند. این قلعه از زمان ایجاد خود دارای اهداف زیادی مانند مکانی برای نگهداری اسیران رومی، مرکز حکومتی، پادگان، خزانه‌داری و زندان بوده است. همچنین در طول عمر خود چندین بار بازسازی شد. سرانجام در سال 1970 این قلعه به عنوان میراث ملی ایران شناخته شد و به یکی از زیباترین جاذبه ای گردشگری ایران و مکان تاریخی گرانبها تبدیل شد. امروزه داخل قلعه یک موزه مردم شناسی، یک موزه باستان شناسی، یک آزمایشگاه حفاظتی و یک چایخانه سنتی قرار دارد.
معماری قلعه فلک الافلاک
بر فراز تپه ای در محدوده شهر خرم آباد، فلک الافلاک استوار ایستاده است. برج های غول پیکر، دیوارهای آجری سنگی مرتفع و عظمت کلی قلعه از بیرون شما را تحت تاثیر قرار نمی دهند. ارتفاع کلی سازه (از پایه تپه) حدود 40 متر است. مرلون ها و برج ها (بخش های بالایی یک قلعه) شما را به یاد قلعه های قرون وسطایی می اندازد. برای ورود به داخل دیوارها، باید از چند پله بالا بروید و از برج شمال شرقی وارد شوید.
پس از ورود، یکی از 2 حیاط فلک الافلاک را خواهید دید که محل چاه و حمام معروف قلعه است. بالا رفتن بیشتر از پله ها، منظره ای زیبا از شهر را در بالای 2 برج از 8 برج قلعه به شما هدیه می دهد. در داخل قلعه، 4 تالار بزرگ، چند سالن کوچک، اتاق ها، راهروها و دروازه ها را خواهید دید. همچنین می توانید حیاط دوم را پیدا کنید که کمی بالاتر از حیاط اول است. این حیاط در حال حاضر به عنوان موزه استفاده می‌شود. چهار برج بزرگ حیاط های قلعه را احاطه کرده اند. در واقع این قلعه دارای 12 برج اصلی بوده است که 8 تای آن باقی مانده است. آجرهای گلی، آجرهای سنگی، سنگ، چوب و ساروج از مصالح به کار رفته در ساخت سنگر هستند.
بررسی های باستان شناسی حاکی از وجود دیوار دفاعی 2 لایه در اطراف قلعه است. اغلب باور دارند دیواری که به سمت غرب کشیده شده است شامل 12 برج است. بقایای دو برج از این 12 برج هنوز در غرب قلعه وجود دارد.
اسرار قلعه فلک الافلاک
معماری هوشمندانه این قلعه، وجود منبع آب و چاه عمیق آن که هنوز پر از آب می باشد و همچنین نحوه حفر چاه از جمله اسرار این قلعه اسرار آمیز است.
طراحی بی‌نظیر فلک الافلاک
خرم آباد در معرض بارندگی فراوان بوده است. با در نظر گرفتن این واقعیت، معماران باستانی فلک الافلاک این قلعه را به سیستم نم زدایی مجهز کردند. در ابتدا این ساختمان بنا بود که از سنگ و چوب ساخته شود، موادی که در برابر رطوبت آسیب پذیر هستند. از این رو بلندترین قسمت شهر را برای ساختن قلعه انتخاب کردند. به این ترتیب باد می تواند به داخل ساختمان نفوذ کند و پایه های آن را خشک کند. کانال های 1 متری که تمام منطقه زیر قلعه را پوشانده اند.
نقل قول:
(قلعه فلک الافلاک یا شاپور خواست قلعه ای تاریخی در غرب ایران است که قدمت آن به دوران ساسانیان می رسد.)
بخش های مختلف قلعه
همانطور که گفت شد، قلعه فلک الافلاک از بخش های مختلفی ساخته شده است.
چاه آب (منبع آب)
در شمال شرقی صحن اول، تنها منبع آب فلک الافلاک را می توان یافت، چاهی عمیق که قدمت آن به دوران ساسانیان می رسد. این چاه با عمق حدود 40 متر از میان صخره های محکم می گذرد و درنهایت به چشمه ای می‌رسد. در این چاه، باستان شناسان آثاری از دوران پیش از ساسانیان پیدا کردند. جالب اینجاست که این چاه تا به امروز قابل استفاده باقی مانده است.
مجموعه موزه فلک الافلاک
فلک الافلاک دارای دو موزه باستان شناسی و مردم شناسی است. در موزه باستان‌شناسی می‌توانید مجموعه‌ای از آثار لرستان از دوران‌های مختلف تاریخی را ببینید. سنگ قبرهای جالب و اشیایی از دوره های عیلامی، اشکانی، هخامنشی و ساسانی از جذابیت های این موزه است. اشیایی که در غار شگفت انگیز کلماکاره یافت می شوند بخشی از این مجموعه را تشکیل می دهند. قسمت دیگری از این مجموعه متعلق به آثار گرانبهایی است که سارقان به طور تصادفی در قلعه پیدا کردند. ظاهراً هنگام هجوم اسکندر مقدونی به کشور، حاکمان لرستان اشیاء با ارزشی را در فلک الافلاک پنهان کردند. این اشیاء پنهان ماندند تا اینکه حدود 2000 سال بعد چند دزد به طور تصادفی آنها را پیدا کردند.
موزه مردم شناسی به عنوان بخشی دیگر از مجموعه، آداب و رسوم، سبک زندگی و پوشش مردم لرستان را به زیبایی به نمایش می‌گذارد. شما می‌توانید با مشاهده این موزه به عمق فرهنگ رفته و با تماشای مناظر جذابی که توسط مجسمه های مومی خلق شده است، شیوه زندگی مردم در منطقه لرستان را مشاهده کنید.
قلعه ای در آسمان
برای رسیدن به بالاترین نقطه قلعه می‌بایستپله های زیادی را بالا بروید. اما هر قدم ارزشش را دارد. به جز جذابیت هایی که می‌توانید در داخل قلعه پیدا کنید، منظره فوق العاده ای که در بالای قلعه ارائه می‌دهد آنقدر دلپذیر است که صعود را فراموش خواهید کرد. علاوه بر این، مشرف به شهر، طبیعت دوست‌داشتنی و دره تاریخی لرستان از نقطه‌ای که پارسیان باستان از شهر محافظت می‌کردند، تجربه‌ای بی‌نظیر خواهد بود.
جاذبه های گردشگری نزدیک به فلک الافلاک
در نزدیکی فلک الافلاک، می‌توانید مکان‌های بزرگی مانند غارهای پیش از تاریخ، مناره آجری (۲٫۲ کیلومتر)، آسیاب آبی گبری (۲٫۵ کیلومتر)، پل شاپوری (۲٫۷ کیلومتر)، گرداب سنگی و کتیبه‌های تاریخی را ببینید. همچنین، دریاچه کیو یک جاذبه طبیعی در نزدیکی 5 کیلومتری قلعه است.
برچسب ها: جاذبه های گردشگری, جاذبه های خرم آباد, جاذبه های لرستان, فلک الافلاک