روستای ماسوله
روستای ماسوله را می توان یکی از روستاهای مهم شمال کشور دانست که با معماری پلکانی خود جزء روستاهای مهم جهان بشمار می رود و سالانه گردشگران فراوانی از اقصی نقاط جهان برای بازدید از آن به این دیار سرسبز رهسپار می شوند. روستای زیبا و دیدنی ماسوله در جنوب غربی استان گیلان و در 20 کیلومتری شهرستان ماکلوان، در 32 کیلومتری شهرستان فومن، در 60 کیلومتری شهر رشت و در بخش سردار جنگل فومن واقع شده است. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با این روستای تماشایی آشنا شویم.
روستای ماسوله با معماری بی نظیر خانه های پلکانی اش و بالکن هایی آراسته به گلدان های گل شمعدانی را می توان یکی از مناظر زیبای این خطه از ایران دانست که بدون شک روح هر بازدید کننده ای را جلا می بخشد. می توان ساعت ها در بلندای کوهستان نشست و از دور به تماشای این روستای پلکانی رنگارنگ پرداخت و خسته نشد. در نگاه اول شاید تنها همین ساختار پلکانی بودن روستا جلب توجه کند اما باید بگوییم که در کنار این ویژگی زیبا، وجود ییلاقات سرسبز، کوهستان های مرتفع، جنگل و آبشارهای این منطقه است که گردشگران و افراد طبیعت دوست فراوانی را به ماسوله می کشاند و لحظاتی تکرار نشدنی را به آن ها هدیه می دهد. وجود چشم اندازهای طبیعی و قدمت تاریخی این روستا باعث شده تا ماسوله تحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی و محیط زیست استان گیلان قرار گیرد. همچنین در سال 1354 هجری شمسی به عنوان اولین شهر تاریخی زنده کشور در فهرست آثار ملی ایران به ثبت برسد و به منظور جلوگیری از آسیب رسیدن به بافت آن مورد محافظت قرار گیرد.
روستای ماسوله از سمت شمال به شهرستان ماسال، از سمت جنوب به طارم علیا در استان زنجان، از سمت شرق به جلگه شهر فومن و از سمت غرب نیز به شهرستان خلخال در استان اردبیل محدود می گردد و قدمت آن به حدود 800 تا 1000 سال قبل و به دوران زندیه باز می گردد. در این روستا شما می توانید تلفیق زیبایی از تاریخ، طبیعت و فرهنگ را به خوبی مشاهده نمایید و در هر گوشه ای از آن شاهد جاذبه ای تماشایی باشید. از ویژگی های دیگر این روستا علاوه بر نمای زیبا، می توان به آب و هوای مطبوع، غذاهای محلی با کیفیت و خوشمزه و همچنین مردمان مهمان نواز این دیار اشاره کرد که صفا و صمیمیت را به مهمانان خود هدیه می دهند و همگی این ها باعث شده است تا ماسوله به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری گیلان شناخته شود.
تاریخچه ماسوله
تاریخچه ماسوله همانطور که اشاره شد به حدود 800 تا 1000 سال پیش باز می گردد که شهر ماسوله قدیم در فاصله 5 کیلومتری غرب جاده ماسوله به خلخال و ۶ کیلومتری شمال غرب روستای فعلی ماسوله قرار گرفته بوده است و به نام کهنه ماسوله شناخته می‌شود. کهنه ماسوله را می توان سکونتگاه اولیه و قدیمی اهالی این شهر دانست و طبق نخستین کاوش های باستانی که در این محوطه تاریخی توسط هیئت پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی استان گیلان در سال ۱۳۷۴ هجری شمسی انجام گرفت و براساس یافته های آن ها از معادن آهن و کوره های ذوب فلزات، نشان داد که کهنه ماسوله در قرن پنجم تا هشتم هجری از مراکز مهم کشور ایران در زمینه فلزکاری به شمار می‌رفته است. از کشفیات مهم دیگر گروه باستان شناسی می توان به سفال های آبدار با رنگ های متنوع اشاره کرد که متعلق به دوره سلجوقی می باشند و همین موضوع اهمیت و اعتبار تاریخی این روستای کهن را نشان می‌دهد.
اما چرا ماسوله جدید در این فاصله از کهنه ماسوله شکل گرفته است؟ دلیل جابجایی اهالی ماسوله را بتوان زلزله ی بزرگ سال ۸۹۰ هجری قمری دانست که به موجب آن مردم مجبور به کوچ شده اند. البته طبق روایتی دیگر این جابجایی را به دلیل همه گیری بیماری طاعون در سال ۹۴۳ هجری قمری دانسته اند که بر اثر آن شهر فعلی ماسوله از قرن هشتم هجری (قرن چهاردهم میلادی) محل زندگی اهالی کهنه ماسوله شده است.
پیدایش ماسوله
پیدایش ماسوله را براساس نظریه ای به قرن سوم هجری قمری نسبت داده اند و در زمانی که «آقا سید جمال الدین اشرف» در حال فرار از طارم بود و «عون بن محمد بن علی» یکی از همراهان مجروح او، به این منطقه پناه آورد. گویند که وی قبل از فوت خود، از چوپانی درخواست کرد تا او را در همین محل به خاک بسپارد. پس از خاکسپاری عون بن محمد بن علی، چوپان ها کم کم گرد مزار او جمع شدند و در اثر گذر زمان ساختمان ها و بناهایی در این مکان ساختند و کهنه ماسوله به تدریج شکل گرفت.
معماری ماسوله
معماری ماسوله چیزی است که امروزه باعث شده است تا توجه بازدیدکنندگان و طبیعت گردان فراوانی به خود جلب نماید و همین پلکانی بودن بافت روستا است که سالانه گردشگران فراوانی را به سمت خود می کشاند. از روستاها و شهرهای پلکانی دیگر ایران زمین نیز می توان به روستای اورامان در کردستان، کنگ در خراسان رضوی، وفس در مرکزی و کزج در اردبیل اشاره کرد که ساختاری شبیه به ماسوله را دارا می باشند. مصالح استفاده شده در خانه های قدیمی ماسوله اکثرا سنگ، چوب و خشت است و خانه ها نیز معمولا دو طبقه ای می باشند و همچنین از دو قسمت زمستانی و قسمت تابستانی تشکیل شده اند. از قسمت های مهم خانه های پلکانی ماسوله می توان به چغم (اتاق نسبتا بزرگی برای پذیرایی از مهمان)، سومه (مقر زمستانی خانواده)، اتاق پیشخوان (قسمت تابستان‌نشین)، دالان، انبار، سیاهچال، پشن (توالت)، تالار و پله های ارتباطی طبقه همکف و طبقه دوم را نام برد. شکل گیری معماری ماسوله را می توان بر اثر عواملی مانند شرایط آب و هوایی منطقه، شیب طبیعی زمین و همچنین دفاع راحت تر در برابر غارتگران دانست که با این شگفتی پدید آمده است و توانسته به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری گیلان خود را به جهانیان بشناساند.
در ماسوله بیش از ۳۵۰ واحد مسکونی وجود دارد که در چهار محله اصلی این روستا به نام های مسجدبر (مَزَ وَر)، خانه بر (خونَ وَر)، اسد محله (اَسَ مَل) و کِی سَر شامل کَفا کِی سَر و بِنَ کِی سر قرار گرفته اند. همچنین ماسوله بازاری چهار طبقه را در خود جای داده است که بیش از ۱۲۰ واحد تجاری را دارا می باشد. شایان ذکر است که این روستا بیش از چهار کاروان سرا، بیش از ۳۳ چشمه عمومی، دو حمام خزینه دار، تعداد 10 مسجد و 5 امام زاده را نیز دارا می باشد.
آب و هوای ماسوله
آب و هوای ماسوله در فصل بهار خنک همراه با بارش های بهاری، در فصل تابستان خنک و معتدل، در فصل پاییز رنگارنگ و دیدنی و در فصل زمستان بسیار سرد می باشد. این روستا در زمستان حدود 1 ماه یخبندانی سخت و شدید را دارا می باشد و در باقی سال به علت بارش برف و باران از آب و هوایی خنک همراه با رطوبت نسبتا بالایی برخوردار می باشد. البته این رطوبت به علت خنکی هوا به هیچ وجه آزاردهنده نیست و بسیار هم دلچسب می باشد. یکی دیگر از عواملی که باعث زیبایی و جذابیت بیشتر این روستا شده است مه آلود و ابری بودن آن در بیش از 3 ماه سال است که گویی تن پوش سپیدی بر تن می کند.
بهترین زمان سفر به ماسوله
بهترین زمان سفر به ماسوله از اوایل اردیبهشت ماه تا اواخر آبان ماه می باشد. همچنین ماسوله به شهر چهار فصل معروف است و در هر فصل از سال که به آن قدم بگذارید از زیبایی های خاص خود برخوردار می باشد. این روستا در فصل تابستان از آب و هوای بسیار مطلوب و خنکی برخوردار است و به هیچ عنوان گرم نیست. البته در فصل زمستان ماسوله بسیار سرد است و به همین دلیل گردشگران کمتری این فصل را برای سفر به این روستا انتخاب می نمایند و موجب می گردد در این فصل اجاره خانه های محلی نسبت به فصول دیگر ارزان تر باشد.
دسترسی به ماسوله
دسترسی به ماسوله از سمت تهران از طریق اتوبان تهران-کرج-قزوین-رشت امکان پذیر می باشد و در این مسیر کافی است خود را به شهر فومن برسانید و سپس از طریق جاده ای مستقیم و در مدت یک ساعت رانندگی و با طی کردن حدود ۳۵ کیلومتر مسافت به ماسوله زیبا خواهید رسید. این جاده یکی از زیباترین جاده های شمالی کشور با پیچ و خم های بسیار دیدنی است که طبیعت پیرامون آن هوش از سر شما خواهد برد. در فصول گرم سال هنگام گذر از این جاده شیشه های ماشین را باید پایین کشید و از آب و هوای مطبوع و مناظر زیبای کوهستانی منطقه لذت برد. فاصله ماسوله از تهران در حدود ۳۸۲ کیلومتر است و پیمودن آن با خودرو شخصی حدود ۵ ساعت طول می‌کشد.
سخن پایانی
ماسوله یکی از زیباترین روستاهای شمالی کشور می باشد که در فصول مختلف سال می توان به آن سفر نمود و در هر فصل با مناظر بی بدیل طبیعت از شما استقبال می نماید و هر ساله گردشگران و طبیعت دوستان بسیاری را به سوی خود می کشاند. خانه‌های پلکانی، بالکن های پر از گل های شمعدانی، جنگل های سرسبز و بکر، کوه‌های بلند و آبشارهای خروشان مناظری است که قطعا شما را عاشق این خطه از سرزمین ایران خود خواهد نمود. در ادامه سفر خود نیز می توانید از دیگر جاهای دیدنی استان گیلان مانند ییلاق سوباتان، تالاب انزلی، آبشار ویسادار، جنگل گیسوم، ییلاقات ماسال، مجموعه میدان شهرداری رشت، آبشار لاتون و موزه میراث روستایی گیلان دیدن نمایید که در مقالات گذشته سایت به سفر به این جاذبه ها و توضیحاتی کاملی درباره هر جاذبه پرداخته شده است. در آخر آرزومندیم سفر خوش و هیجان انگیزی را در بازدید از این جاذبه گردشگردی گیلان تجربه نمایید و خاطرات خوشی را در سفر به استان های شمالی کشور ثبت نمایید.
برچسب ها: جاذبه های گردشگری ایران, جاذبه های گردشگری گیلان, ماسوله