پل ورسک مازندران

نوشته شده توسط زرین. ارسال شده در مکان های دیدنی مازندران

پل ورسک یکی از مشهورترین پل های تاریخی ایران زمین و از زیباترین پل های شمال کشور می باشد که بر بالای دره ورسک و در میان دو کوه عباس آباد واقع شده است. این پل که جزء شاهکارهای معماری کشور بشمار می آید با هدف تردد قطارها به سمت شمال کشور و گسترش راه آهن تهران به شمال بنا گردید. ساخت این پل به مدت دو سال و در بین سال های 1313 تا 1315 هجری شمسی و در زمان رضا شاه پهلوی به انجام رسید تا امروزه به یکی از مسیرهای مهم ارتباطی و یکی از جاهای دیدنی مازندران تبدیل گردد و چشم انداز زیبای دیگری را برای این خطه از ایران زمین بوجود بیاورد.

پل ورسک در شهرستان سوادکوه و در مسیر راه آهن تهران به شمال قرار دارد و در ارتفاع 2140 متری از سطح دریا بنا گردیده است و بلندای آن از ته دره 110 متر است. شایان ذکر است که این پل به دلیل همین ارتفاع زیاد از کف دره در کتاب رکوردهای گینس در قسمت پل های بلندتر از 61 متر به ثبت رسیده است که نشان از معماری شگفت انگیز آن دارد. همچنین این پل نقش بسیار مهمی را در پیروزی نیروهای متفقین (اتحاد کشورهای روسیه، فرانسه، بریتانیا، چین و آمریکا) در جنگ جهانی دوم بر عهده داشت از این رو توسط چرچیل، نخست‌ وزیر وقت کشور انگلیس پل پیروزی لقب گرفت و در ۲۳ تیرماه ۱۳۲۴ هجری شمسی نیز بنا بر پیشنهاد وزارت راه این پل به نام پل پیروزی نامیده شد. پس با ما در ادامه همراه باشید تا بیشتر با این شاهکار مهندسی و این جاذبه دیدنی استان مازندران آشنا شویم.

تاریخچه ساخت پل ورسک

تاریخچه ساخت پل ورسک به سال 1305 هجری شمسی و به دوران حکومت رضا شاه پهلوی باز می گردد که در جهت پیشرفت و آبادانی بیشتر ایران، مجلس شورای ملی کشور طرح احداث راه آهن سراسری ایران را تصویب نمود که بر اساس آن قرار بر ساخت خط راه آهنی سراسری شد تا شمال و جنوب ایران را به هم متصل سازد. این اقدام باعث می شد که جابجایی بین این دو نقطه از کشور براحتی و سهولت کامل انجام گیرد. در آن زمان کشور ایران از تکنولوژی ساخت راه آهن و ریل گذاری بی بهره بود ازین رو کار به چند شرکت خارجی از کشورهای از انگلیس، فرانسه، آمریکا و آلمان سپرده شد ولی این شرکت ها از عهده کار بر نیامدند. در سال 1312 عملیات ساخت به شرکتی دانمارکی با نام کامپساکس سپرده شد که موجب پدید آمدن پلی به نام پل ورسک گردید.
در هنگام احداث راه آهن سراسری و پس از بررسی های هوایی از رشته کوه های البرز مهندسان به این نتیجه رسیدند که قطار پس از عبور از منطقه عباس آباد (ورسک کنونی) و طی کردن مسیری 10 کیلومتری و همچنین صعودی 600 متری کوهستان البرز را دور زده و به سمت تونل گدوک (طولانی‌ ترین تونل ایران با 2887 متر طول) ادامه مسیر دهد. اما چگونه با این شیب تند می توان قطار را به حرکت درآورد؟ جواب این سوال سبب شد تا شاهکاری دیگر در گردنه های کوه های البرز به نام سه خط طلا پدید آید. برای عبور قطار از این شیب زیاد مسیر حرکتی لوکوموتیو به صورت سه پله ای اجرا شد که پس از تکمیل به سه خط طلا معروف گردید. این سه خط امروزه در 3 کیلومتری پل ورسک واقع شده است که در ارتفاعات شرقی جاده تهران به شمال قابل مشاهده می باشد.
اما همچنان مشکل پل ورسک بر قوت خود باقی بود تا اینکه مهندسی اتریشی بنام لادیسلاوس فون رابسویچ پیشنهاد به ساخت پلی بر روی دره عباس آباد با دهانه ای 66 متری را مطرح نمود که در آن زمان و با تکنولوژی ساخت و وسایل آن دوره کار جسورانه ای می بود. کار ساخت این پل تاریخی در سال 1313 هجری شمسی آغاز گردید و با صرف هزینه‌ ای 26 میلیون ریالی و طی دو سال به سرانجام رسید. این پل که با طول 73 متر دو سمت دره‌ ورسک را بهم می رساند امروزه به عنوان بزرگ ترین پل راه آهن شمال کشور شناخته می شود و یکی از جاهای دیدنی سوادکوه محسوب می گردد.

افتتاح پل ورسک

افتتاح پل ورسک پس از انجام عملیات پروژه با تمام دشواری ها در روز پنجم اردیبهشت ماه سال 1315 هجری شمسی با حضور شخص رضا شاه بزرگ انجام گرفت. رضا شاه که در زمان تکمیل پل چند باری از آن بازدید نموده بود در روز افتتاحیه با استفاده از قطار و خط راه آهنی که خود، دستور ساختش را داده بود به سمت فیروزکوه به راه افتاد و در فیروزکوه از قطار پیاده شده و خود را به محل این پل می رساند. طبق روایاتی رضاشاه از دیدن این شاهکار مهندسی حیرت می کند و برای اطمینان از استحکام سازه پل دستور می‌دهد که سرمهندس اتریشی با خانواده‌اش در زیر پل قرار بگیرند تا اولین قطار از روی پل گذر نماید و اینگونه این پل تاریخی مهم افتتاح می گردد. در حال حاضر قطارهای مسافربری تهران به ساری و تهران به گرگان و همچنین قطارهای سوختی و باری از روی آن گذر می‌کنند.

مصالح ساخت پل ورسک

مصالح ساخت پل ورسک از سیمان، ملات شن و آجر می باشد. نکته بسیار مهم و اعجاب انگیز این پل عدم استفاده از هیچگونه سازه فلزی و فولادی و همچنین بتن آرمه در ساخت آن می باشد و در واقع سازنده فقط از ملات غیرمسلح برای ساخت پل استفاده کرده است. سازندگان پل در هنگام ساخت این تضمین را داده اند که پل ورسک برای مدت ۷۰ سال پا برجا خواهد ماند و امروزه با گذشت حدود 85 سال از عمر آن همچنان مقتدرانه بر روی دره‌ ورسک دانش و نبوغ سازندگان و شکوه خود را به رخ می‌کشد. پل ورسک به دلیل اهمیت تاریخی مهم خود و همچنین معماری و مهندسی فوق العاده‌اش، در مهر ماه سال 1356 هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه به عنوان یکی از جاهای دیدنی مازندران شناخته می شود.

بهترین زمان بازدید از پل ورسک

بهترین زمان بازدید از پل ورسک با توجه به اقلیم کوهستانی و آب و هوای معتدل و مرطوب منطقه اوایل بهار و اردیبهشت ماه تا اواخر تابستان می باشد. البته این موضوع به آن معنا نمی باشد که پل ورسک در زمستان از زیبایی های کمتری برخوردار است. قابل ذکر است که این پل در فصل پاییز و زمستان از زیبایی دو چندانی برخوردار می باشد اما به دلیل برودت هوا ممکن است سفر کمی سخت باشد. حتما پیشنهاد می شود که به این جاذبه دیدنی شهر سوادکوه سر زده که بدون شک از این همه شکوه و صلابت شگفت زده خواهید شد.

دسترسی به پل ورسک

دسترسی به پل ورسک از محور فیروزکوه به راحتی امکان پذیر می باشد. اگر از استان تهران قصد سفر دارید کافیست تا خود را به شهر فیروزکوه برسانید و پس از این شهر از روستاهای گدوک و شورآب نیز گذر نمایید تا به روستای زیبای ورسک برسید. این روستا در شهرستان سوادکوه و پل ورسک نیز در مسیر راه آهن شمال کشور و بر روی دره‌ ورسک واقع شده است. همچنین پل ورسک در فاصله 45 کیلومتری از بخش جنوبی شهرستان زیرآب و در فاصله 85 کیلومتری از شهرستان قائم قرار گرفته است.

آبشار ورسک

آبشار ورسک یکی از جاذبه های نزدیک به پل تاریخی ورسک می باشد که در عرض چند دقیقه می توانید خود را به آن برسانید. این آبشار که بنام چشمه علی نیز معروف می باشد در شرق روستای ورسک و زیر قله اتابک و تیزکوه واقع شده است که ساعتی را در خنکای آب و هوای آن و همچنین مناظر زیبایش می‌توان گذراند. این آبشار دارای ارتفاعی در حدود ۲۰ متر می باشد که از ارتفاعات قدمگاه سرچشمه گرفته و به سمت روستای ورسک جاری می گردد. مسیر دسترسی به آبشار ورسک دقیقا از زیر پل ورسک می گذرد و باید درست در مسیر رودخانه حرکت کرد تا به آبشار رسید. برای رسیدن به این آبشار زیبا کافی است در جاده فیروزکوه بعد از گردنه گدوک وارد روستای ورسک شوید و از آنجا تا آبشار در حدود ۴ کیلومتر و تقریبا نیم ساعت راه می باشد. این آبشار یکی از آبشارهای زیبای منطقه سوادکوه می باشد که سالانه گردشگران زیادی را به سمت خود کشانده و خنکا و هوای مطبوع را به آن ها هدیه می دهد.
سخن پایانی

پل ورسک یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین پل های ایران می باشد که نقش مهمی را تاریخ این سرزمین داشته است و قطعا یکی از مقاصد گردشگری می باشد که حتما باید از آن دیدن نمود. شهرستان سوادکوه آنقدر زیبا و دیدنی می باشد که می تواند یکی از مقاصد شمالی کشور به حساب آید و فاصله نزدیک آن با تهران نیز مزید بر علت گردد. همچنین از دیگر جاهای دیدنی استان مازندران می توان به چشمه های باداب سورت، روستای فیلبند، دریاچه ارواح و مرداب هسل اشاره نمود که در مقالات گذشته سایت به سفر به این جاذبه ها و توضیحی درباره آن ها پرداختیم. تیم تحریریه سایت امیدوار است که سفری سلامت و همراه با خاطرات خوشی را به این استان شمالی کشور داشته باشید.

برچسب ها: جاذبه های گردشگری ایران, جاذبه های گردشگری مازندران, پل ورسک

چاپ