مسجد جامع سنندج

نوشته شده توسط زرین. ارسال شده در مکان های دیدنی کردستان

مسجد جامع سنندج یکی از مساجد باشکوه دوران اسلامی ایران در استان کردستان می باشد. قدمت تاریخی این مسجد به دوران حکومت ایل قاجار و حکمرانی فتحعلی شاه قاجار در ایران باز می گردد که به دستور امان الله خان اردلان، والی بزرگ کردستان بنا گردیده است. این مسجد در ضلع شمالی خیابان امام شهر سنندج قرار گرفته است و به دارالاحسان نیز معروف می باشد.

شهر سنندج به عنوان دومین شهر بزرگ سکونت قوم کرد در ایران می باشد که در گذشته نام آن ( سینه دژ ) و سپس ( سنه دژ ) و به مرور زمان به سنندج تغییر یافته است. تاریخ ساخت مسجد جامع سنندج براساس کتیبه های موجود بین سال های 1226 تا 1232 هجری قمری می باشد که از نمونه های برجسته معماری دوران قاجار در ایران است. شهر سنندج با دارا بودن گستره تاریخی و همچنین داشتن طبیعتی کوهستانی و زیبا یکی از مقاصد گردشگری کشور می باشد که سالانه گردشگران زیادی را به سمت خود می کشاند و ما در ادامه به یکی از جاهای دیدنی کردستان زیبا خواهیم پرداخت. این شهر دارای بافت سنتی و تاریخی بسیار ارزشمندی می باشد که میراث بجای مانده از گذشتگان می باشد و علاوه بر دارالاحسان، عمارت ها و ساختمان هایی بسیار زیبا از تاریخ این سرزمین را در دل خود جای داده است.

معماری مسجد جامع سنندج

معماری مسجد جامع سنندج یکی از شاهکارهای هنری معماران ایران زمین می باشد که خلاقیت و زیبایی ساخت را به رخ همگان می کشاند. معمارانی که با استفاده از مصالح بومی، بنایی متناسب با اقلیم هر منطقه و استفاده حداکثری از انرژی های پاک همچون باد و خورشید را پدید می آورند که امروزه تحسین جهانیان را برانگیخته است. همچنین در ساخت بنا از بهترین مصالح موجود در آن زمان استفاده گردیده است. بنای مسجد جامع سنندج بر روی باقی مانده ی مسجدی در دوران صفویه بنا گردیده است که در آن روزگاران چیزی از آن باقی نمانده بود.

این بنا دقیقا بر روی محل بنای قبلی احداث گردیده است و مناره های مسجد نیز دقیقا در جای مناره های قبلی بنا گردیده است. نکته جالب توجه درباره این مسجد محل قرارگیری آن می باشد که در بلندترین قسمت شهر بنا گردیده و به محیط شهر سنندج اشراف کامل دارد و از نقاط مختلف شهر نیز قابل دیدن می باشد. مسجد جامع سنندج از جمله مسجدهای دو ایوانی کشور می باشد. یکی از این ایوان ها رو به شرق و دیگری رو به قبله ساخته شده است. زمان ساخت این مسجد 6 سال به طول انجامیده و در تمام مدت فتحعلی شاه قاجار بر آن نظارت کامل داشته است. مسجد از یک حیاط، یک شبستان ستون دار، دو ایوان، حجره ها، مدرسه طلاب، مرده شور خانه و دو مناره تشکیل شده است. شبستان مسجد از 24 ستون سنگی در 4 ردیف 6 تایی با حکاکی نقوش اسلیمی در پایه و حجاری بدنه ستون و تزئینات مقرنس کاری و کاشی کاری در بالای ستون برپا گردیده است که جلوه دیدنی به این شبستان داده است. مدرسه ای نیز در این مسجد احداث گردید که محل تحصیل طلاب بوده است و 12 حجره دارد و این حجره ها در قسمت شمالی، شرقی و جنوبی واقع شده است.

سر در ورودی این حجره ها نیز با کاشی های رنگی با نقوس اسلیمی تزئین شده است. طبق اسنادی و به دستور امان الله خان تمامی هزینه‌های مربوط به تعمیرات و نگهداری مدرسه، هزینه‌ تحصیلی طلبه ‌ها و دستمزد مدرسین مسجد جامع سنندج، به وسیله درآمد حاصل از باغ‌ های روستای خلیچیان واقع در شمال سنندج، تامین و پرداخت می‌ گردیده است. این بنای تاریخی زیبا امروزه به یکی از جاذبه های گردشکری استان کردستان تبدیل شده است که از تاریخی کهن و شکوهی وصف نشدنی برخوردار می باشد. بر روی دیوار ها و ستون ها و کتیبه های این مسجد علاوه بر آیات قرآن، بالغ بر 150 قصیده شعر زیبا از شاعرانی همچون میرزا فتح ‌الله خرم کردستانی، میرزا صادق اصفهانی، مجد الممالک و جوهری به چشم می خورد.

تزیئینات معماری مسجد جامع سنندج

تزیئینات معماری مسجد جامع سنندج شکوه این بنای تاریخی را نمایان می سازد. استفاده از کاشی های هفت رنگ و آجرهای لعابی جلوه زیبایی به این مسجد بخشیده است. از جمله تزئینات مسجد جامع سنندج می توان کاشی کاری، تزئینات آجری، گچ بری، حجاری بر روی سنگ و گره چینی را نام برد که هر کدام در نوع خود شاهکار می باشند.کاشی کاری از مهم‌ ترین تزئینات مسجد می باشد که در داخل و خارج از بنا و همچنین ایوان ها و حیاط مدرسه و حجره ها به صورت گسترده دیده می شود. در کاشی کاری‌ ایوان مسجد و نمای حجره ها از کاشی های 7 رنگ با طرح ‌های گل و بوته و اسلیمی استفاده گردیده است.

در بخش هایی نیز این تزئینات با آجرکاری در هم آمیخته و بر زیبایی آن افزوده است. در تزئین گلدسته های بنا نیز از کاشی های معرق استفاده شده است تا به دلیل قرارگیری در بیرون از بنا و در جلوی باد و باران و در اثر تخریب، بتوان آن را به راحتی تعویض و جایگزین نمود. همچنین خطوط ثلث و نستعلیق را نیز که با رنگ سفید بر روی کاشی ‌ها نوشته شده می‌توان ازجمله عناصر تزئینی مهم مسجد جامع سنندج بشمار آورد. تزئینات آجری نیز از زیبایی های دیگر این مسجد می باشد که از آجرهای لعاب دار و بی لعاب در آن استفاده است. تزئینات آجری مسجد جامع سنندج در نوع خود منحصر بفرد می باشد و در این وسعت اجرا در هیچ یک از بناهای دیگر از آجر های لعاب دار استفاده نشده است. این آجرهای لعاب دار از سه رنگ فیروزه‌ای، آبی تیره و مشکی تشکیل شده اند. گچ بری را در کنار مقرنس کاری و کاشی کاری می توان به هنر دیگری از دست سازندگان بنا بشمار آورد. در قوس های داخلی بنا و قسمت های دیگر از تزیئنات شامل گچ بری با مهارت خاصی استفاده شده است. نکته مهم آخر در رابطه با مسجد جامع سنندج رعایت قرینه سازی در تزئینات بنا مخصوصا در بخش کاشی کاری مسجد می باشد که در تمام قسمت های بنا رعایت شده و جلوه ای تماشایی و تحسین برانگیز بوجود آورده است. این ها تنها قسمتی از تزیئینات معماری مسجد جامع سنندج می باشد که به قلم نوشته شد و تنها با دیدن این مسجد از نزدیک می توان به آن پی برد.

زمان بازدید مسجد جامع سنندج

زمان بازدید از این مسجد همه روزه و در همه ساعات امکان پذیر می باشد. از مسجد جامع سنندج به عنوان محل برپایی نماز استفاده می شود و علاوه بر زمان های عبادت و نماز در باقی روز نیز باز می باشد و می توان از آن استفاده نمود. این مسجد تنها یکی از جاذبه های دیدنی استان کردستان می باشد.
در این مقاله سعی کردیم شما را با بخشی از تاریخ و زیبایی های استان کردستان و شهر سنندج آشنا کنیم و با هم به مسجد جامع این شهر سفری داشته باشیم. اما جاهای دیدنی کردستان تنها به این مسجد ختم نخواهد شد. از دیگر جاذبه های دیدنی این استان می توان به عمارت آصف وزیری کردستان و عمارت خسرو آباد کردستان به عنوان ساختمانی تاریخی و کهن، چشمه باباگرگر کردستان و غار کرفتو کردستان به عنوان طبیعتی خدادادی و زیبا و همچنین دریاچه سد قشلاق کردستان به عنوان تلفیق معماری طبیعت و دست انسان اشاره نمود که در مقالات گذشته به طور مفصل به هر کدام پرداخته ایم. امیدواریم که در سفر به استان کردستان سفری فراموش نشدنی را تجربه نمایید.

برچسب ها: جاذبه های گردشگری کردستان, مساجد تاریخی سنندج, جاذبه های سنندج, مسجد جامع سنندج

چاپ