ضرابخانه گنجعلی خان کرمان

نوشته شده توسط زرین. ارسال شده در مکان های دیدنی کرمان

ضرابخانه گنجعلی خان کرمان یکی از مهم ترین قسمت های مجموعه گنجعلی خان بشمار می رود که تاریخ ساخت آن به عصر صفویه باز می گردد. گنجعلی خان یکی از حاکمان نامدار و خردمند کرمان در دوران صفویه بود که به آبادانی و پیشرفت شهر کرمان خدمات شایانی را عرضه داشت و باعث گردید تا بناهای مهمی در این شهر ساخته گردد و تا به امروز در خدمت مردم این استان قرار گیرد.

ضرابخانه گنجعلی خان در دوران صفوی محل ضرب سکه بوده است و تا زما قاجار نیز به فعالیت خود ادامه می داد و اکنون نیز به عنوان یکی از معتبرترین موزه های سکه ایران بشمار می رود و هر ساله بازدیدکنندگان فراوانی را به سمت خود می کشاند.ضرابخانه گنجعلی خان کرمان در قسمت شمالی میدان گنجعلی خان و دقیقا در روبروی حمام گنجعلی خان و در داخل بازار مسگرها واقع شده است. در این ضرابخانه پس از ذوب کردن فلزات آن ها را درون قالب های مخصوص ریخته تا نقش مورد نظرشان بر روی سکه حک گردد. البته در موارد بسیاری نیز بجای استفاده از قالب، از پتک و چکش ‌های مخصوص برای عمل ضرب سکه استفاده می شده است. در بخشی از موزه ضرابخانه مجسمه استاد و شاگردی قرار دارد که در حال ضرب سکه به همین روش قدیمی هستند. از این روش ضرب سکه تا دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار استفاده می گردید و پس از آن ناصرالدین شاه روش‌ های جدید ضرب سکه را وارد ایران نمود. این بنا به دلیل اهمیت تاریخی در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است و امروزه به عنوان یکی از جاهای دیدنی کرمان بشمار می آید.

تاریخچه ضرابخانه گنجعلی خان کرمان

تاریخچه ضرابخانه گنجعلی خان کرمان به دوران حکومت شاه عباس صفوی در ایران زمین باز می گردد. گنجعلی خان که از سرداران وفادار شاه عباس می بود در این دوران و در سال 1005 هجری قمری به حاکمی کرمان انتخاب شد و از همان ابتدای حکومت بر این شهر به فکر آبادانی و توسعه این شهر بود. گنجعلی خان به محمد سلطانی یزدی معمار دستور ساخت بناهایی از جمله میدان، حمام، بازار، مدرسه، مسجد و ضرابخانه را داد که همگی این بنا امروزه با نام وی شناخته می شوند. گنجعلی خان تا سال 1034 هجری قمری در این شهر حکومت نمود و بناهای بسیاری را از خود به یادگار گذاشت که ضرابخانه بر اساس شواهد موجود در اواخر حکومت وی احداث شده است.
با گذشت حدود 400 سال از عمر این ساختمان قسمت هایی از آن دچار فرسودگی و تخریب شده بود که در سال 1350 هجری شمسی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. در زمان مرمت تعدادی سکه قدیمی و قطعاتی مرتبط با وسایل ضرب سکه در این مجموعه کشف شد که کاربرد این ساختمان را به عنوان ضرابخانه تایید می نمود. در بین سال های 1350 تا 1370 هجری شمسی از این بنا به عنوان نمایشگاه محصولات فرهنگی شهر کرمان استفاده می شد تا اینکه در سال 1370 هجری شمسی و همزمان با مراسم بزرگداشت خواجوی کرمانی، سازمان میراث فرهنگی از این ساختمان به عنوان موزه سکه رونمایی نمود. امروزه ضرابخانه گنجعلی خان کرمان به یکی از معتبرترین موزه های سکه ایران تبدیل شده است و بیش از ۵۰۰ سکه از دوران‌های مختلف تاریخی همچون اشکانیان، امویان، تیموریان، عباسیان، ساسانیان، گورکانیان، آق قویونلوها و قراقویونلوها، ایلخانیان، افشاریان، زندیان، صفویان، قاجاریه و پهلوی را در خود جای داده است. همچنین در قسمت هایی از موزه اسکناس‌های دوران قاجاریه و پهلوی نیز در معرض نمایش عموم قرار گرفته اند که از آن ها می توانید بازدید نمایید.

معماری ضرابخانه گنجعلی خان کرمان

معماری ضرابخانه گنجعلی خان کرمان از پلانی مربع شکل با چهار غرفه در اطراف آن تشکیل شده است و از تزئینات بنا می توان به گچبری های داخل بنا و تزئینات ساده آجرکاری در سردر ضرابخانه اشاره نمود. از ویژگی برجسته ضرابخانه گنجعلی خان، گنبد بلند آن و همچنین عمارت کلاه فرنگی بالای گنبد می باشد که وظیفه تامین بخشی از نور داخل این ساختمان را بر عهده دارد. درست در زیر این نورگیر نیز حوضی مربعی شکل بنا گردیده که انعکاس نور در داخل آب آن جلوه زیبایی را به محیط بخشیده است.

بهترین زمان بازدید از ضرابخانه گنجعلی خان کرمان

بهترین زمان بازدید از ضرابخانه گنجعلی خان کرمان فصول بهار و تابستان بویژه اوایل اردیبهشت تا اواخر خرداد ماه می باشد که علاوه بر بازدید از این بنا می توانید از دیگر زیبایی های طبیعی و تاریخی استان کرمان نیز دیدن نمایید. همچنین ساعات بازدید از موزه ضرابخانه همه روزه به غیر از روزهای تعطیل از ساعت 7 صبح الی ساعت 20 شب امکان پذیر می باشد.

دسترسی به ضرابخانه گنجعلی خان کرمان

دسترسی به ضرابخانه گنجعلی خان کرمان از طریق میدان شهدا و حد فاصل خیابان شریعیتی و خیابان امام کرمان براحتی امکان پذیر می باشد. این مجموعه درست در بین این دو خیابان واقع شده است و با کمک وسایل نقلیه عمومی نیز می توانید به آن دسترسی داشته باشید. از دیگر جاذبه های نزدیک این مجموعه نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود که همگی در منطقه قدیمی بازار کرمان قرار گرفته اند:

میدان گنجعلی خان کرمان
بازار گنجعلی خان کرمان
مسجد گنجعلی خان کرمان
حمام گنجعلی خان کرمان
مدرسه و کاروانسرای گنجعلی خان کرمان
آب انبار گنجعلی خان کرمان

سخن پایانی

ضرابخانه گنجعلی خان کرمان یکی از جاذبه های دیدنی مجموعه گنجعلی خان می باشد که از این حاکم توانا به یادگار مانده است که در سفر به این استان می توانید از آن بازدید نمایید. این ساختمان در منطقه تاریخی بازار کرمان واقع شده است که از دیگر قسمت های مجموعه نیز به آسانی می توانید بازدید داشته باشید. همچنین از دیگر جاذبه های گردشگری این استان می توان به باغ شاهزاده ماهان کرمان، گنبد جبلیه کرمان، مجموعه گنجعلی ‌خان کرمان، خانه هرندی (باغ موزه هرندی)، بازار سردار کرمان، مجموعه ابراهیم خان کرمان و باغ فتح آباد کرمان (باغ بیگلربیگی) اشاره نمود که در مقالات گذشته سایت به هر کدام از جاذبه های ذکر شده پرداخته شده است. امیدواریم که در سفر به این استان تاریخی زیبا و گشت و گذار در بازار های سنتی و باغات سرسبز آن نهایت لذت را برده و خاطرات خوشی را تجربه نمایید.

برچسب ها: جاذبه های گردشگری کرمان, جاذبه های گردشگری ایران, استان کرمان, ضرابخانه گنجعلی خان کرمان

چاپ