مجموعه ابراهیم خان کرمان

عکس مجموعه ابراهیم خان کرمان

مجموعه ابراهیم خان کرمان از جمله مجموعه بناهای بجای مانده از دوران قاجار می باشد که به دستور ابراهیم خان ظهیرالدوله حاکم وقت کرمان و یکی از خویشاوندان فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. مجموعه‌ ابراهیم‌ خان شامل بناهای بازار، کاروانسرا، مدرسه، بادگیر، حمام و آب‌ انبار می باشد که در سال ۱۲۳۱ هجری قمری در مساحت تقریبی معادل 4500 مترمربع بنا گردیده است.

این مجموعه که در مجاورت بازار تاریخی شهر کرمان قرار دادرد یکی از زیباترین جاهای دیدنی کرمان می باشد و همچنین ضلع شمالی مجموعه گنجعلی خان کرمان قرار دارد برای رفاه حال مردم در زمان قاجار ساخته شد و عنصر تزئینی غالب آن کاشی خشتی هفت رنگ می باشد که به زیبایی تمام در بیشتر بناهای مجموعه بکار رفته است.در دوره ای از تاریخ و در میانه حکومت قاجار شخصی به نام ابراهیم خان ظهیرالدوله حاکم شهر کرمان در بین سال های 1216 تا 1240 بود که وی از نزدیکان فتحعلی شاه قاجار نیز بشمار می رفت تصمیم به برپایی مجموعه ای از ساختمان ها نمود تا با نام او در تاریخ ماندگار گردد. نکته جالب در مورد این بناها این است که بازار، حمام و مدرسه ابراهیم خان بعد از گذشت دو قرن همچنان پابرجا و فعال می باشند.
استان کرمان یکی از شهرهای تاریخی مهم ایران زمین بشمار می رود که از بناها و ساختمان های تاریخی بسیاری برخوردار می باشد اما به نسبت دیگر شهرهای تاریخی ایران شناخته شده نمی باشد. همچنین این عدم شناخت باعث شده است تا از گردشگران و بازدیدکنندگان کمتری نیز برخوردار گردد. امروز قصد داریم تا در این مقاله به یکی از جاذبه های گردشگری کرمان پرداخته و بیشتر با آن آشنا شویم. با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا به بخش های مختلف مجموعه ابراهیم خان بپردازیم.

مجموعه ابراهیم خان کرمان

مدرسه ابراهیم خان کرمان

مدرسه ابراهیم خان کرمان با پلانی مستطیل شکل و در دو طبقه بنا ساخته شده است و با توجه به کتیبه ای که در ضلع غربی مدرسه موجود است می توان فهمید که استاد اسماعیل قصاع معمار این بنا بوده است. این مدرسه که با الهام از معماری عصر صفویه بنا گردیده است دارای بادگیری بلند در حدود 16 متر ارتفاع می باشد که به عنوان بلندترین بادگیر کرمان نیز شناخته می شود. نقشه بنای ساختمان از نوع چهار ایوانی می باشد و حجره ها در قسمت پیرامونی حیاط واقع شده اند. یکی از جذاب ترین قسمت های مدرسه را می توان محراب آن دانست که با استفاده از کاشی های هفت رنگ به زیبایی تمام پوشانده شده است. همچنین مقرنس کاری و گچ بری ها از دیگر تزئینات بنا می باشد. سردر ورودی مجموعه نیز که در ضلغ غربی قرار دارد با استفاده از طاق بندی ها و تزئینات کاشی کاری آراسته شده است و از قسمت های مهمی بشمار می رود. این مدرسه اکنون محل تحصیل طلاب و سکونت آن ها بشمار می رود و همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد و در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

حمام ابراهیم خان کرمان

حمام ابراهیم خان کرمان از دیگر بخش های این مجموعه می باشد که در ضلع جنوبی بازار قیصریه واقع شده است. این حمام نیز مانند سایر حمام های قدیمی کشور در مکانی پایین تر از سطح زمین قرار گرفته است تا گرمای داخل حمام بهتر حفظ گردد. معماری طراحی در این حمام بر سه اصل مهم محرمیت، ممانعت از خروج هوای گرم و جلوگیری از دید اضافه استوار می باشد و این اصول در تمام قسمت های حمام به خوبی رعایت شده است. تزئینلات بکار رفته در این حمام تاریخی از نوع کاشی های خشتی هفت رنگ می باشد که در سردر حمام به خوبی دیده می شود. همچنین مقرنس کاری های زیبایی را نیز در طاق حمام می توان مشاهده نمود. همچنین از دیگر خصوصیات بارز حمام ابراهیم خان می توان به بهره مندی از الگوهای قرینه و استفاده از تزئینات زیبا و خاص در سقف رختکن اشاره نمود. نکته حائز اهمین درباره این حمام فعال بودن آن بعد از گذشت دو قرن از عمر بنا می باشد که این مورد باعث خوشحالی و مسرت می باشد. حفظ کاربری بنا و استفاده از آن بهترین روش برای پایدار ماندن چنین گنجینه های ارزشمند تاریخی می باشد تا برای نسل های آینده نیز حفظ گردند.

مدرسه ابراهیم خان کرمان

بازار ابراهیم خان کرمان

بازار ابراهیم خان کرمان از قسمت های دیگر مجموعه ابراهیم خان است که در ضلع شرقی مدرسه و حمام قرار گرفته است و به نام قیصریه زرگری نیز شناخته می شود. این بازار دارای طولی در حدود 100 متر می باشد که که خوشبختانه در اصل قسمت های آن دخل و تصرفی صورت نگرفته است و مانند روز اول در کنار قسمت هایی مانند حمام و مدرسه فعال می باشد. این بازار دارای معماری دوران صفویه می باشد که در سقف آن نیز از کاربندی های زیبایی استفاده شده است و همچنین از میان این بازار به قسمت های مدرسه، حمام و آب انبار راهی وجود دارد.

آب انبار ابراهیم خان کرمان

آب انبار ابراهیم خان کرمان نیز مانند بسیاری از بخش های دیگر این مجموعه تاثیر گرفته از معماری دوران ساسانی می باشد که در قسمت شمالی بازار ابراهیم خان واقع گردیده است. این آب انبار در زمان فعالیت خود از مهم ترین بخش های استان کرمان بشمار می رفته است و مسئولیت آب رسانی به این شهر را بر عهده داشته است. از تزئینات بنا می توان به مقرنس کاری های زیبای سردر ورودی و همچنین کتیبه هایی از کاشی های خشتی اشاره نمود. با طی کردن پلکانی سرازیری به قسمت آب خواهید رسید که زمانی مردم این مسیر را برای برداشت آب طی می نمودند.

دسترسی به مجموعه ابراهیم خان کرمان

دسترسی به مجموعه ابراهیم خان کرمان

دسترسی به مجموعه ابراهیم خان کرمان از طریق آدرس کرمان، بعد از بازار کلاه مال ها و در همسایگی میدان گنجعلی خان امکان پذیر خواهد بود. حمام و بازار ابراهیم خان در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند و امروزه نیز یکی از جاهای دیدنی کرمان بشمار می روند. سالانه گردشگران زیادی به این استان سفر می کنند تا با زیبایی های این استان کویری از نزدیک آشنا شوند.

سخن پایانی

مجموعه ابراهیم خان کرمان نمونه ای دیگر از تاریخ کهن سرزمین کرمان می باشد که مربوط به دوران حکومت قاجاریان در ایران است. در این مقاله سعی کردیم تا شما را با بخشی دیگر از تاریخ این مرز و بوم آشنا نماییم و قسمتی دیگر از دیدنی های آن را به شما معرفی نماییم. از دیگر جاذبه های گردشگری این استان می توان به گنبد جبلیه کرمان،باغ شاهزاده ماهان کرمان ، بازار سردار کرمان، خانه هرندی (باغ موزه هرندی) کرمان، باغ فتح آباد کرمان (باغ بیگلربیگی) و مجموعه گنجعلی ‌خان کرمان اشاره نمود که در مقالات گذشته سایت به هر کدام از جاذبه های ذکر شده پرداخته شده است. امیدواریم که در سفر به این استان کویری زیبا خاطرات خوشی را سپری نمایید.

برچسب ها: جاذبه های گردشگری کرمان, جاذبه های گردشگری ایران, استان کرمان, مجموعه ابراهیم خان کرمان

چاپ