بنای تاریخی گور دختر برازجان
بنای تاریخی گور دختر برازجان یکی از بناهای تاریخی استان بوشهر می باشد که در شهرستان دشتستان و در جاده برازجان به کازرون این استان واقع شده است. این آرامگاه شباهت بسیار زیادی به آرامگاه کوروش بزرگ دارد با این تفاوت که ابعاد آن کوچک تر می باشد.
قدمت تاریخی این بنا را باستان شناسان به دوران حکومت هخامنشیان و چیزی در حدود 600 سال قبل از میلاد مسیح می دانند که امروزه یکی از جاذبه های گردشگری بوشهر می باشد. از هویت شخص مدفون شده در این آرامگاه اطلاع دقیقی در دست نمی باشد و داستان ها و روایت های بسیاری درباره آن بیان می شود. اما در نهایت همه این داستان ها به دو فرضیه ختم می شود که این آرامگاه مربوط به ماندانا (مادر کوروش) و یا آتوسا (دختر کوروش) می باشد.
معماری بنای گور دختر
معماری بنای گور دختر به سبک معماری آرامگاه کوروش بزرگ می باشد و از همانند آرامگاه کوروش دارای سقف شیروانی شکل می باشد. بنای گور دختر دارای 4.45 متر ارتفاع می باشد که بر روی آن سقف شیروانی از جنس سنگ های کرم رنگ بدون هیچگونه تراش و طراحی بر روی بنایی مستطیل شکل قرار گرفته است. شالوده اصلی بنا از شفته ریزی به وسیله شن های رودخانه ای صورت گرفته است که مصطبه و ساختمان اصلی بنا روی آن بنا گردیده است. مصطبه گونه ای آرامگاه به سبک مصریان باستان می باشد که در این مکان قرار داشته است و در زبان عربی نیز به معنای نیمکت است زیرا که این ساختمان ها از دور به شکل نمیکت می باشند. بر روی مصطبه سه ردیف سنگ به صورت پلکانی بر روی هم قرار گرفته اند که به اتاقک اصلی ختم می گردد. پایین ترین ردیف سنگ دارای طول 5.1 متر و عرض 4.4 متر می باشد و ردیف سنگ ها نیز دارای ارتفاع 34 سانتی متر می باشند. اتاقک آرامگاه گور دختر نیز که بر روی پله ها ساخته شده است دارای 3 متر طول و 1.5 متر عرض و 3.4 متر ارتفاع می باشد و ضخامت دیواره های بنا نیز نزدیک به 75 سانتی متر می باشد.
بنای گور دختر از تعداد 22 قطعه سنگ ساخته شده است که هیچگونه تراش و ظرافت کاری بر روی آن ها دیده نمی شود و به صورت ساده و ابتدایی تراش خورده اند. در آرامگاه گور دختر برای اتصال سنگ ها از هیچ ملاتی استفاده نشده است که این یکی از نشانه های معماری دوران هخامنشی در ساخت بناها بوده است. سنگ های بنا به وسیله بست های فلزی تو کار و بست های دم چلچله ای به یکدیگر متصل شده اند. در درون اتاقک بنا حوضچه کوچکی قرار دارد و در بالای آرامگاه نیز فرورفتگی قرار دارد که احتمالا محل قرارگیری کتیبه ای بوده است.
تاریخ بنای گور دختر
تاریخ بنای گور دختر بدون هیچگونه شکی به دوران حکومت هخامنشیان باز می گردد و همه مورخان بر این عقیده هم نظر می باشند. اما در این مورد که مدفن چه شخصی و یا در دوران کدام پادشاهی بنا گردیده است اختلاف نظراتی وجود دارد که جواب قطعی برای آن یافت نمی شود. آرامگاه گور دختر شباهت زیادی به آرامگاه کوروش بزرگ را دارد و چون به صورت بسیار ابتدایی و ساده و بدون هیچگونه ظرافتی ساخته شده است بسیاری بر این باورند که گور دختر قبل تر از آرامگاه کوروش بنا گردیده است. شباهت این دو بنا به یکدیگر نشان دهنده این است که هر دو شخص دارای مذهب و اعتقادی یکسانی بوده اند. واندنبرگ باستان شناس بلژیکی در زمان کشف این آرامگاه به دلیل شباهت به آرامگاه کوروش بر این باور بود که مربوط به جد کوروش بزرگ و یا کوروش یکم می باشد. علیرضا شاپور شهبازی هم شخص دیگری است که بیشترین زمان را برای تحقیقات این بنا انجام داده است و بر این عقیده می باشد که آرامگاه کوروش کوچک می باشد. به طور خلاصه نظرات مختلفی در رابطه با گور دختر وجود دارد که هیچ یک را بطور قطع نه می توان تایید و نه می توان رد نمود.
دسترسی بنای گور دختر
دسترسی بنای گور دختر از جاده برازجان به کازرون امکان پذیر می باشد. این آرامگاه تاریخی در منطقه تنگ ارم از شهرستان دشتستان و در میان دشتی به نام پشت پر و یا به زبان مردم محلی منطقه بزپر قرار دارد. برای رسیدن به این منطقه در جاده برازجان به شیراز از شهر دالکی گذر کرده و به پل نمازگاه خواهید رسید. بعد از عبور از پل وارد جاده فرعی خواهید شد که پس از عبور از جاده پر پیچ و خم کوهستانی و پشت سر گذاشتن روستاهای تنگ درکش و رود فاریاب به مرکز شهرستان دشتستان و تنگ ارم خواهید رسید. مسیر جاده جنوبی تنگ ارم را در پیش گرفته و بعد از دو کیلومتر وارد جاده فرعی خواهید شد و با عبور از روستاهای آقا میر احمد و کفتارو به بنای تاریخی گور دختر برازجان خواهید رسید. تا قبل از سال 1357 مردم این منطقه کوچ نشین بودند و آبادی ای در این منطقه وجود نداشت. اما بعد از انقلاب اسلامی عشایر منطقه یکجانشین شدند و تشکیل روستای بزرگی را دادند. در میان دشت پشت پر بنایی تمام سنگی وجود دارد که به گور دختر معروف گشته است و بسیاری بر این باور هستند که آرامگاه دختر کوروش، بنیان گذار سلسله هخامنشیان می باشد. این بنای تاریخی اولین بار در سال 1339 هجری شمسی توسط باستان شناس بلژیکی به نام لویی واندنبرگ کشف شد و امروزه یکی از جاهای دیدنی بوشهر می باشد. همچنین بنای گور دختر به دلیل اهمیت بالای تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نکات مهم بازدید
- بازدید از این بنای تاریخی رایگان می باشد.
- این آرامگاه در میان دشتی بزرگ قرار دارد و در طول شبانه روز می توان از آن بازدید نمود.
- پیشنهاد می شود که در روشنایی روز به این مکان سفر کنید تا به راحتی بتوانید از آن بازدید نمایید.
- در سفر به جاذبه های دیدنی هر منطقه به باورهای محلی اهالی آن منطقه احترام بگذاریم.
- از وارد نمودن هر گونه آسیب و نوشتن یادگاری بر روی بناهای تاریخی خودداری نماییم زیرا که سرمایه های ملی می باشند.
سخن پایانی
بنای گور دختر برازجان یکی از آرامگاه های کهن تاریخی ایران زمین می باشد در در خلوت دشتی پهناور قرار گرفته است. هر چند که هویت شخص مدفون شده در آن مشخص نمی باشد اما بطور قطع یکی از نیاکان بزرگ سرزمین ایران می باشد که بخشی از تاریخ این کشور را رقم زده است. گور دختر یکی از جاهای دیدنی بوشهر می باشد که میزبان گردشگران زیادی است که این استان را به عنوان مقصد خود انتخاب نموده اند.
از دیگر جاذبه های بوشهر می توان به عمارت ملک بوشهر، گنبد نمکی جاشک بوشهر و گورستان صخره ای سیراف بوشهر اشاره نمود که هر کدام از این جاذبه ها ویژگی ها و شگفتی های طبیعی و تاریخی مخصوص به خود را دارا می باشند که در مقالات گذشته به توضیح و سفر به هر کدام پرداخته ایم. امروزه به دلیل کمبود نظارت بر چنین گنجینه های تاریخی ایران زمین و کمبود توجه مسئولین دلسوز و همچنین ساخت و ساز های بیجا در حریم آثار تاریخی باعث شده است که آسیب های فراوانی به آثار تاریخی ایران زمین وارد گردد امیدواریم که بتوانیم با توجه بیشتر در حفظ و نگهداری آن ها کوشا باشیم.
برچسب ها: جاذبه های گردشگری ایران, جاذبه های گردشگری بوشهر, استان بوشهر, بنای تاریخی گور دختر برازجان